O podręczniku "Szkolenie nurków niepełnosprawnych. Podręcznik instruktora" autorstwa Franka Degnana

Podręcznik ten został napisany przez Franka Degnana w celu dostarczenia praktycznych informacji instruktorom nurkowania, którzy chcą szkolić osoby o specjalnych potrzebach. Doświadczeni instruktorzy wiedzą, że wielu przyszłych nurków napotyka na różne trudności i ma czasem specjalne potrzeby w którymś momencie szkolenia. Jedna osoba może mieć gorszy dzień w pracy i po prostu potrzebuje chwili relaksu przed rozpoczęciem zajęć. Ktoś inny może mieć jakąś chorobę, która utrudnia naukę nurkowania. Niektóre osoby mają więcej problemów i potrzebują więcej czasu na naukę danych umiejętności czy zagadnień, podczas gdy innym od razu wszystko wychodzi i trzeba wymyślać im dodatkowe aktywności, żeby się nie nudzili, kiedy reszta grupy jeszcze się uczy. Dobrzy instruktorzy nurkowania wypracowali własne techniki i metody zaspokajania potrzeb takich osób. Zazwyczaj metody te opierają się na połączeniu własnego doświadczenia i wiedzy nabytej od innych instruktorów lub z książek.
W podręczniku omówione zostały techniki zaspokajania specjalnych potrzeb niektórych osób, z naciskiem na te spowodowane urazami rdzenia kręgowego, porażeniem mózgowym lub amputacjami. Omówione zostały konkretne sprawy związane z określonymi rodzajami niepełnosprawności, ale informacje te można wykorzystać również w odniesieniu do wielu innych kursantów. Na przykład, w części poświęconej urazom rdzenia kręgowego omówiony został problem osteoporozy, który jednakże może dotyczyć również osób starszych, których wiele obecnie rozpoczyna naukę snorkelingu i nurkowania. W rzeczywistości wielu z waszych kursantów, z którymi pracę ułatwią wam informacje zawarte w tym podręczniku, wcale nie będzie sprawiało wrażenia osób o specjalnych potrzebach czy z niepełnosprawnością, przynajmniej nie w prawnym i medycznym rozumieniu tych terminów. To oczywiście rodzi pytanie co właściwie mamy na myśli kiedy określamy kogoś jako osobę „z niepełnosprawnością” lub „o specjalnych potrzebach.”
Niewątpliwie istnieje szereg prawnych i medycznych definicji związanych z „fizyczną niepełnosprawnością.” Jednak celem napisania tej książki jest przedstawienie praktycznych informacji, a nie angażowanie się w dyskusję nad terminologią prawniczą czy medyczną. Jeśli chodzi o naukę nurkowania, to autora osobiście mniej obchodzą definicje niż określenie specjalnych potrzeb kursantów i bezpiecznego zaspokojenia ich. Należy jednak pamiętać, że jeśli ktoś rzeczywiście zgłasza określony rodzaj niepełnosprawności, to prawdopodobnie będzie to miało określone medyczne czy prawne znaczenie.
Większość z nas, myśląc o osobie lub nurku „z niepełnosprawnością”, prawdopodobnie ma w głowie jakieś wyobrażenie takiego człowieka. Innymi słowy, większość z nas zakłada, że „niepełnosprawność” jest czymś widocznym. Ale czy tak jest na pewno? Wielu ludzi może mieć taki rodzaj niepełnosprawności, który nie od razu rzuca się w oczy, natomiast inni, którzy wydają się mieć oczywiste niepełnosprawności, mogą sami siebie wcale nie uznawać za „niepełnosprawnych.” Niemniej jednak, podczas przeglądania tego podręcznika albo rozważania czy przyjąć kogoś na kurs nurkowy, warto znać kilka praktycznych definicji oferowanych przez uznane organizacje szkoleniowe. Według PADI (Professional Association of Dive Instructors) niepełnosprawnością jest jakikolwiek stan fizyczny przeszkadzający nurkowi w wykonywaniu podstawowych umiejętności nurkowych. Natomiast HSA (Handicapped Scuba Association) uważa, że jakikolwiek stan zagrażający bezpieczeństwu podczas nurkowania może być uznany za niepełnosprawność fizyczną,
W rzeczywistości, podczas czytania tego podręcznika czy podczas pracy z nurkami o różnych możliwościach i ograniczeniach fizycznych, prawdopodobnie sami wypracujecie własną definicję „niepełnosprawności fizycznej.” Pamiętajcie jednak, że najważniejsze jest niepostrzeganie ludzi stereotypowo, bazując jedynie na ich wyglądzie lub rozpoznaniu medycznym.
Innym określeniem, które napotkacie w tej książce jest „nurkowie o specjalnych potrzebach fizycznych.” Nigdy osobiście nie widziałem tego określenia, ani tym bardziej jego definicji, w innych książkach. Jednak większość z nas po krótkim zastanowieniu prawdopodobnie mogłaby wyobrazić sobie taką osobę. Dla autora jest to nurek, który z jakiegokolwiek powodu potrzebuje specjalnego sprzętu, innego podejścia podczas szkolenia lub który potrzebuje pomocy przy wykonywaniu podstawowych ćwiczeń nurkowych. Powszechnie uważa się, że tradycyjna nauka nurkowania ma na celu wyszkolenie nurków, którzy potrafią wykonać wszystkie standardowe umiejętności nurkowe przy użyciu konwencjonalnego sprzętu i bez żadnej pomocy. Co więcej, wydaje się, że od nurków tych oczekuje się samodzielnego radzenia sobie i w wodzie i na powierzchni. Ile razy słyszeliście zdanie „Jeśli nie możesz unieść własnego sprzętu, nie możesz nurkować?” Autor ma nadzieję, że w końcu to podejście się zmieni.
Według autora ważniejsze jest jak ktoś radzi sobie ze swoim sprzętem w wodzie niż jak radzi sobie z nim na parkingu. Mimo to trzeba przyjąć do wiadomości, że są nurkowie, którzy w porównaniu do większości, mają specjalne potrzeby, które trzeba zaspokoić, aby mogli oni nurkować bezpiecznie i komfortowo.
W niniejszej książce określenia „nurek z niepełnosprawnością” i „nurek o specjalnych potrzebach” używane są prawie zamiennie ponieważ w praktyce często ważniejsze jest wprowadzenie jak najlepszych udogodnień dla kursantów niż zastanawianie się, z jakiego powodu są one konieczne. Należy jednak pamiętać o tym, że niektóre sprawy fizyczne czy medyczne będą determinowały to, jakie udogodnienia są wskazane, a jakie wręcz przeciwnie. W podręczniku mowa jest również o nurkach, którzy jako napędu pod wodą używają rąk. W tym przypadku chodzi o osoby, które nie mają kontroli nad nogami i w związku z tym nie mogą wykonywać kopnięć płetwami.
Innym określeniem, na które natkniecie się w tym podręczniku, jest „szkolenie nurków z niepełnosprawnością” (ang. „adapted scuba instruction”, w Polsce określane dotychczas terminem „nurkowanie niepełnosprawnych”). Odnosi się ono do szkolenia lub programów, do uczestniczenia w których zachęca się osoby, które z jakiegokolwiek powodu mają specjalne potrzeby. Programy takie mogą być organizowane wyłącznie dla osób o specjalnych potrzebach lub w ich ramach mogą być oferowane kursy otwarte dla wszystkich zainteresowanych.
Celem napisania tego podręcznika było dostarczenie praktycznych informacji, jak również zaprezentowanie tej wiedzy w sposób łatwy do zrozumienia i zastosowania. Książka została zatem podzielona na kilka części, które dostarczają podstawowych informacji potrzebnych do stworzenia programu nurkowego przystosowanego do potrzeb osób z niepełnosprawnością i do ich szkolenia. Każda część jednak może być wykorzystywana osobno, jako zamknięta całość. Podczas lektury poszczególnych części pamiętajcie, że zawarte w nich informacje mogą przedstawiać zaledwie jeden z możliwych sposobów zrobienia czegoś, dlatego zachęcam was do wykorzystania tych pomysłów jako punktów wyjścia dla własnej pomysłowości.
W kilku miejscach w podręczniku do zilustrowania lub potwierdzenia przedstawionych zagadnień zostały użyte zdjęcia. Co ciekawe, wiele zdjęć zrobionych podczas szkolenia nie ilustrowało konkretnych sytuacji związanych z nurkami z niepełnosprawnością czy o specjalnych potrzebach; zdjęcia te po prostu pokazywały nurka wykonującego swoje zadania. To oczywiście jest najważniejsza sprawa – tak jak każdy z nas ma swoje specjalne potrzeby, tak pod wodą każdy z nas na swój sposób jest nurkiem.
Tak jak tradycyjna nauka nurkowania, szkolenie osób o specjalnych potrzebach jest jednocześnie dobrą zabawą i dużym wyzwaniem, dającym wiele satysfakcji. A także, dokładnie tak jak tradycyjne szkolenie, uczenie osób z niepełnosprawnością może być frustrujące. Należy po prostu pamiętać, że celem szkolenia jest umożliwienie wszystkim kursantom osiągnięcia szczytu swoich możliwości nurkowych. Bądźcie cierpliwi, pomysłowi i obiektywni, a wyszkolicie bezpiecznych i pewnych nurków, którzy będą czerpali radość z nurkowania przez całe życie - mówi autor podręcznika

(opracowano na podstawie wstępu Franka Degnana do podręcznika, autor tłumaczenia Joanna Kułakowska)