Polskie normy dotyczące nurkowania

POLSKIE NORMY DOTYCZĄCE NURKOWANIA

Kwestia struktury stopni wyszkolenia nurkowego, uregulowana szczegółowo w poprzednim Rozporządzeniu jest aktualnie podporządkowana normom przyjętym przez Polski Komitet Normalizacji, które w tym zakresie są identyczne z normami unijnymi. Wprowadzają one trzystopniowy system uprawnień podstawowych oraz dwustopniowy system uprawnień instruktorskich i zawierają ogólne warunki uprawiania nurkowania przez osoby posiadające określony poziom wyszkolenia.

Norma PN-EN 14153-1:2005 „nurek pod nadzorem poziom 1” (Level One Diver), określa:
Nurek poziomu 1 – „Nurek wymagający nadzoru” jest uprawniony do nurkowania w ramach następujących parametrów, w towarzystwie nurka lidera:
1. nurkować do zalecanej głębokości maksymalnej 12m pod bezpośrednim nadzorem nurka lidera,
2. nurkować w grupie do czterech nurków poziomu 1 przypadających na jednego nurka lidera, zapewniającej nurkowi liderowi możliwość fizycznego kontaktu ze wszystkimi nurkami poziomu 1 w każdym momencie nurkowania,
3. wykonywać nurkowania nie wymagające odbycia w wodzie przystanków dekompresyjnych,
4. nurkować tylko wtedy, gdy na powierzchni jest zapewnione odpowiednie zabezpieczenie,
5. nurkować w warunkach równych lub lepszych od warunków, w których był szkolony.
W towarzystwie instruktora płetwonurkowania, nurek poziomu 1 – „Nurek wymagający nadzoru” może zdobywać dalsze doświadczenie wykraczające poza te parametry i rozwijać kompetencje w radzeniu sobie z trudniejszymi warunkami nurkowania, prowadzące do uzyskania wyższych kwalifikacji.

Norma PN-EN 14153-2:2005 „samodzielny nurek poziom 2” (Level Two Autonomous Diver), określa:
Nurek poziomu 2 – „Nurek samodzielny” jest uprawniony do nurkowania w ramach następujących parametrów, jeśli nie posiada dodatkowego wyszkolenia lub nie towarzyszy mu nurek lider:
1. nurkować do zalecanej głębokości maksymalnej 20 m z innymi nurkami posiadającymi ten sam poziom wyszkolenia,
2. wykonywać nurkowania nie wymagające odbycia w wodzie przystanków dekompresyjnych,
3. nurkować tylko wtedy, gdy na powierzchni jest zapewnione odpowiednie zabezpieczenie,
4. nurkować w warunkach równych lub lepszych od warunków, w których był szkolony. Jeśli warunki nurkowania znacząco różnią się od tych, których doświadczył wcześniej, nurek poziomu 2 – „Nurek samodzielny” powinien wysłuchać odpowiedniego omówienia poprowadzonego przez nurka lidera.

Norma PN-EN 14153-3:2005 „lider nurkowania poziom 3” (Level Three Leader Diver), określa:
Nurek poziomu 3 – „Nurek lider” powinien być szkolony w ten sposób, by posiadał wystarczającą wiedzę, umiejętności i doświadczenie, aby planować, organizować i prowadzić swoje nurkowania oraz prowadzić innych nurków rekreacyjnych w wodach otwartych.
Nurek poziomu 3 – „Nurek lider” jest uprawniony do:
1. prowadzenia każdej określonej rekreacyjnej formy działalności nurkowej, w której uzyskał odpowiednie wyszkolenie,
2. planowania i stosowania procedur postępowania w przypadku niebezpieczeństwa, właściwych dla danego środowiska nurkowego i rodzaju nurkowej działalności,
Nurek poziomu 3 – „Nurek lider” może być wykorzystywany do pomocy przy sprawowaniu kontroli nad uczestnikami i zwiększeniu bezpieczeństwa, ale nie może oceniać lub nauczać uczestników żadnej umiejętności lub teorii.
Jeśli warunki nurkowania znacząco różnią się od tych, których doświadczył wcześniej, nurek poziomu 3 – „Nurek lider” powinien zdobyć odpowiednie rozeznanie, ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych warunków środowiska. Aby prowadzić nurków podczas nurkowań, które charakteryzują się bardziej wymagającymi parametrami, nurek poziomu 3 – „Nurek lider” powinien posiadać odpowiednie, specjalistyczne szkolenie i doświadczenie. Oto przykłady takich nurkowań:
• nurkowanie nocne
• nurkowanie w warunkach ograniczonej widoczności
• nurkowanie w podwodnych prądach (np. nurkowanie dryfowe)
• nurkowanie głębokie
• nurkowanie na wraku
• nurkowanie w suchym skafandrze.
Gdy potrzebne jest dodatkowe szkolenie, aby uzyskać wyżej podane uprawnienia, może ono zostać poprowadzone jedynie przez instruktora płetwonurkowania, posiadającego odpowiednie kwalifikacje.

Minimalne wymagania bezpieczeństwa dotyczące szkolenia instruktorów wyposażonych w aparat SCUBA zawierają:

Norma PN-EN 14413-1:2005 (Instructor Level One)
Instruktor płetwonurkowania poziomu 1 jest uprawniony do:
1. nauczania i oceniania wiedzy teoretycznej studentów kursów nurkowania do poziomu 1
2. nauczania i oceniania w wodach basenopodobnych studentów kursów nurkowania do poziomu 1
Pod nadzorem i mając upoważnienie instruktora płetwonurkowania poziomu 2, instruktor płetwonurkowania poziomu 1 może:
1. zdobywać dalsze doświadczenie w nauczaniu i ocenianiu wiedzy teoretycznej nurków poziomu 1 do 3,
2. nauczać nurków wszystkich poziomów w wodach basenopodobnych,
3. zdobywać dalsze doświadczenie w nauczaniu i ocenianiu ćwiczeń powierzchniowych na wodach otwartych.

Norma PN-EN 14413-2:2005 (Instructor Level Two), norma określa również uprawnienia Instruktora Trenera.
Instruktor płetwonurkowania poziomu 2 jest uprawniony do:
1. planowania, organizowania i prowadzenia nurkowań oraz do prowadzenia innych nurków rekreacyjnych wszystkich poziomów w wodach otwartych, z zajęciami z ratownictwa włącznie,
2. nauczania i oceniania wiedzy teoretycznej nurków rekreacyjnych poziomu 1, zgodnie z EN 14153-1, poziomu 2, zgodnie z EN 14153-2 i poziomu 3, zgodnie z EN 14153-3,
3. nadzorowania instruktorów płetwonurkowania poziomu 1, zgodnie z EN 14413-1,
4. planowania, organizowania i prowadzenia kursów nurkowania,
5. planowania, organizowania i prowadzenia odpowiednich kursów specjalizacji lub form aktywności nurkowej, posiadając odpowiednie, dodatkowe wyszkolenie lub doświadczenie.
Jeśli warunki nurkowania i środowiska znacząco różnią się od tych, których doświadczył wcześniej, instruktor nurkowania poziomu 2 powinien, w celu osiągnięcia powyższych kompetencji, zdobyć odpowiednie rozeznanie ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych warunków środowiska.

Instruktor Trener jest odpowiedzialny za szkolenie i certyfikację instruktorów.
Instruktor Trener to Instruktor płetwonurkowania o wyższym stopniu i umiejętnościach niż Instruktor poziomu 2, który odbył odpowiednie szkolenie w nauczaniu i pracy nad rozwojem instruktorów płetwonurkowania.
Instruktor Trener płetwonurkowania powinien posiadać rozległą wiedzę na temat pedagogiki i stosownych systemów edukacyjnych oraz zostać certyfikowanym i uznanym przez organizację szkoleniową lub kompetentny organ administracji publicznej za zdolnego nauczać i oceniać instruktorów płetwonurkowania.
Instruktor Trener płetwonurkowania może pełnić rolę trenera lub egzaminatora kandydatów na instruktorów płetwonurkowania, zgodnie z procedurami określonymi przez organizacje szkoleniowe lub kompetentne organy administracji publicznej.

Ponadto Polski Komitet Normalizacji przyjął inne normy unijne, które dotyczą następujących kwestii:

PN-EN 144-3:2005 – Zawory butli gazowych. Część 3:
Połączenia wylotowe butli dla gazów do nurkowania Nitrox'u i tlenu
PN-EN 250:2003 i PN-EN 250:2003/A1:2006 (U) - Aparaty powietrzne butlowe do nurkowania ze sprężonym powietrzem, z obiegiem otwartym. Wymagania, badanie, znakowanie
PN-EN 1809:2001 - Kompensatory pływalności. Wymagania funkcjonalne i
bezpieczeństwa, metody badań
PN-EN 1972:1999 - Fajki. Wymagania bezpieczeństwa i metody badań
PN-EN 12628:2002 - Urządzenia ratowniczo-wypornościowe. Wymagania funkcjonalności i bezpieczeństwa oraz metody badań
PN-EN 13319:2002 - Głębokościomierze i przyrządy zespolone do pomiaru głębokości oraz czasu. Wymagania funkcjonalności i bezpieczeństwa oraz metody badań
PN-EN 13949:2005 - Autonomiczne aparaty nurkowe do użycia ze sprężonym Nitrox'em i tlenem. Wymagania, badanie, znakowanie
PN-EN 14143:2005 - Autonomiczne aparaty oddechowe do nurkowania - (ta norma dotyczy rebreatherów)
Normy dotyczące gazów:
EN-1089-3 – Butle do gazów. Znakowanie butli. Kod barwny. Obowiązek oznakowania butli do 1.07.2006. Norma obowiązuje dla wszystkich gazów technicznych i medycznych z wyłączeniem butli do gazu płynnego (LPG)
EN-14467:2004 – Obsługa nurkowania rekreacyjnego – wymagania dla operatorów nurkowania rekreacyjnego


(z "Podręcznika bezpiecznego nurkowania" Janusza Solarza)